Iatrosofie
De iatrosofie is een door J.P. de Kok gepropageerde leer. Het is
een mengelmoes van alternatief geneeskundige en filosofisch-religieuze inzichten, met als inspiratie o.a de klassieke homoeopathie van Hahnemann en de
antroposoof Rudolf Steiner. J.P. de Kok keert zich tègen de reguliere geneeskunde.
Een voorbeeld van de manier van redeneren van De Kok staat in
deze lezing uit 1995. De iatrosofische ideeën over de dood staan in een ander artikel.
De Kok schrijft graag gedichten. Een voorbeeld van één van zijn gedichten vindt u hier
De Kok is een kunstliefhebber. Hij verzamelt kunst en heeft graag kunstenaars en musici om zich heen. Eén van de kunstwerken die in zijn bezit is, is een tekening, van Hugo wormgoor (alias Munin Nederlander) die Munin Nederlander gepubliceerd heeft in zijn boek "de alchemische bruiloft ontcijferd".
Een letterlijk citaat (de conclusie) uit het artikel 'Iatrosofia' in het tijdschrift
'Aude Sapere 6|7' onder de redactie van J.P. de Kok en drs. J. van Vliet:
Wij hopen u aan de hand van het bovenstaande duidelijk gemaakt te hebben, dat ieder mens dus
verantwoordelijk is voor zijn eigen ziekte, voor zijn eigen doen en laten en dat hij bewust
daar ook iets aan kan veranderen waneer er de juiste combinatie van faktoren aanwezig is of
door zijn levenshouding mogelijk gemaakt wordt.
Een overzicht met getuigenverklaringen over de ziekte van een vrouw (mevrouw Reuchlin) die
een door een "iatrosofisch" werkende homeopaat (Olaf Janssen) behandeld werd staat
hier. Dit leverde een gevangenisstraf op voor De Kok.
Een andere zaak kostte behandelaar Olaf Janssen zijn
artsentitel.
Binnen de leer van zijn iatrosofie, predikt de Kok "vrijheid voor onderwijs". De Kok is een voorstander van unschooling en haalt zijn argumenten uit de stroming van het Michaëlisme. Zijn huisadvocaat P.J. de Bruin voert de Kok soms op als getuige-deskundige in rechtszaken tegen de leerplicht. Hoe de Kok in zo'n zaak redeneert, vindt u hier.
Enkele artikelen over de iatrosofie en aanverwante stromingen
staan hier op de site van Simpos.
Iatrosofie en mogelijke (schadelijke) invloed op kinderdagverblijf
Honki-Ponk en de kinderen.
Naar aanleiding van vragen van ouders heeft de werkgroep ‘verontruste ouders’
de mogelijke invloed van een man als J.P. de Kok op Honki-Ponk wat meer
concreet gemaakt.
Onderstaand stuk is gebaseerd op diverse feiten en verhalen en krantenartikelen (zie hiervoor
ook de pagina met 'nieuwste ontwikkelingen' voor een overzicht van wat de pers heeft gemeld,
o.a. het artikel in het RD van 9 december) die de afgelopen
tijd naar boven zijn gekomen, alsmede processtukken in de rechtszaak van 7 december en
gegevens die over de handelwijze van De Kok in het verleden bekend zijn. Of het allemaal
zo is, of in de toekomst zo gelopen zou zijn, weten alleen J.P. de Kok,
De Bruin en Van Wolferen, maar zij
hullen zich in stilzwijgen.
Uitgangspunten pedagogisch beleid
Het pedagogisch beleid van de Stichting Kinderopvang Honki Ponk is reeds vanaf
het begin gestoeld op de principes van de antroposofie (Steiner) en de ideeën van de
pedagogen Korczak en Gordon. Begrippen als vrijheid, respect en zelfontplooiing staan
hierin centraal. Er is zeker kritiek mogelijk op een aantal uitgangspunten van deze
pedagogen; echter hun ideeën moeten ook bezien worden in de tijd waarin deze heren
leefden (vergelijk: vroeger werd van een dief de hand afgehakt waarmee gestolen was;
deze strafmaat passen wij nu niet meer toe). Echter bij de praktische vertaling van
de ideeën van Steiner, Korczak en Gordon, voelden ouders en personeel zich jarenlang
prima (meer kinderdagverblijven en scholen werken met de uitgangspunten van deze pedagogen).
Met de komst van De Kok is echter geleidelijk een nieuwe invulling aan die theorieën
gegeven.
In de Honki Ponk Krant zette directrice Van Wolferen in oktober 2000 uitvoerig uiteen wat
de pedagogische uitgangspunten nu eigenlijk ook al weer waren. Ongemerkt werd een
steeds meer extreme invulling van de pedagogische ideeën van Korczak aan ouders en
leidsters opgedrongen. De vertaling van de pedagogische uitgangspunten werd steeds
dogmatischer.
Kinderen
De Kok zou rechtstreeks en via de leidsters zijn ideeën kunnen uittesten op de kinderen.
Er is nog geen bewijs dat hij dit gedaan heeft, maar er is geen reden om aan te
nemen dat hij dit niet zou doen. De Kok en De Bruin dragen uit dat zij elke vorm van
gestructureerde (kinder)opvang en ook scholen afwijzen. Dit gecombineerd met hun ideeën
over persoonlijke vrijheid (ook van kinderen; die b.v. mogen beslissen over hun eigen dood)
kan tot levensgevaarlijke situaties leiden.
Tot in het extreme doorgetrokken (misschien speculatief; maar gezien de laatste artikelen
van Marja van Wolferen in de Honki Ponk krant niet helemaal op fantasie gebaseerd) zou
de filosofie van J.P. de Kok tot de volgende ‘hypothetische’ situaties kunnen leiden:
- Een kind van 2 jaar mag in een boom klimmen. Als het uit de boom valt en ernstig gewond
raakt, is het de keus van het kind; als het overlijdt is het Karma van het kind daar aan
toe
- Ouders wordt verteld dat zij verantwoordelijk zijn voor de astma van hun kind omdat zij
het kind naar school sturen of de zorg gedeeltelijk uitbesteden aan een kinderdagverblijf
- Linkshandige kinderen en andere ‘bijzondere’ kinderen moeten niet naar school gaan
(volgens de Kok); zij krijgen daardoor later grote psychische problemen
- In groepen met buitenschoolse opvang zitten kinderen tot 12 jaar. Deze kinderen
vormen binnen de kinderopvang een aparte doelgroep. Speciale programma’s zullen voor hen
moeten worden opgezet, programma’s waarin ook een educatief element zit. Het is voor De Kok
een koud kunstje hier diverse speciale “klasjes” op te richten.
Ook De Koks volstrekte afwijzing van reguliere geneeskundige behandelingen is gevaarlijk
voor de kinderen.
- Als een kind op de crèche ziek wordt, krijgen de ouders dit dan te horen?
- Wordt er zo nodig een dokter ingeschakeld? Of wordt er uitgeweken naar een ‘iatrosofisch’ arts?
- Worden medicijnen toegediend als een kind die ook tijdens de opvang-uren nodig heeft,
zoals astma-medicatie of een antibiotica kuur. Of krijgt het kind ‘homeopathische’
medicatie volgens de ‘iatrosofische’ uitgangspunten?
- Als een kind valt en een arm breekt, wordt er dan naar een arts gegaan, of is het
de keus van het kind om zijn arm te breken, en is het de eigen keuze van het kind of de
breuk goed geneest?
Deze visie kan ook zo overgebracht worden op de leidsters. De vraag is of leidsters nog wel
toegestaan wordt naar ‘regulier’ EHBO onderwijs te gaan, als de Kok de reguliere geneeskunde
zo dwingend afwijst.
Het is ieders persoonlijke keus om gebruik te maken van alternatieve geneeskunde, echter
dit moet niet via het kinderdagverblijf zonder overleg of informatie vooraf aan ouders en
kinderen opgelegd worden! Ouders moeten hier echte keuze in hebben!
Het is duidelijk dat de ouders geen enkel vertrouwen kunnen hebben in een adequate opvang
bij medische problemen. De Kok heeft zo ook de macht over de gezondheid van de kinderen.
Ouders
Ouderparticipatie heeft altijd hoog in het vaandel gestaan bij Honki Ponk; er werd altijd op
een open manier gecommuniceerd met de oudercommissie leden. Sinds juli 2000 stagneert de informatiestroom. Bezien in het licht wat J.P. de Kok in 1995
verklaart in het radioprogramma Damokles is deze stagnatie van de informatiestroom beter te begrijpen:
“Ik wil door niemand gecontroleerd worden. Mensen die gecontroleerd willen worden, die horen
thuis in een wereld waar ik niet achter sta.” einde citaat).
Kortom ouderparticipatie (en daarmee o.a. controle op b.v. de uitvoering van het pedagogisch
beleid) past niet binnen de visie van deze adviseur van directeur Mw. van Wolferen.
De manier waarop met de vernieuwde pedagogische uitgangspunten werd omgegaan was al een teken
van subtiele intimidatie. Op ouderavonden was dit aanleiding voor grote spanningen tussen ouders
onderling en de directrice en de ouders. Door tegenstrijdige of halve informatie te geven aan
medewerkers, oudercommissies en bestuursleden werd een sfeer gecreëerd van onderling
wantrouwen. Discussies werden op scherp gezet waardoor sommigen noodgedwongen afhaakten.
Een goede afloop?
Doordat na de ontmaskering van De Kok de ouders zich massaal tegen diens invloeden hebben gekeerd is de invloed van De Kok op Honki-Ponk tot staan gebracht. Uiteindelijk heeft de chaos van eind 2000/begin 2001 alleen maar verliezers voortgebracht. Een prima kinderdagverblijf is verworden tot een middelmatige kinderopvang. Een groot deel van de ouders die klant waren ten tijde van de crisis is vertrokken bij Honki Ponk, evenals personeel, gefrustreerd over de manier waarop het nieuwe bestuur en de interim directie de zaken opgepakt hebben na een bewogen periode, die ouders en personeel tot grote hoogte deed presteren in de samenwerking met één gezamenlijk doel: zorgen dat de iatrosofen vertrokken bij Honki Ponk.
De energie die aanwezig was is niet benut om weer een kwalitatief goed kinderdagverblijf van de grond te tillen. Jammer!
Hieronder een opsomming van een aantal passages over de heren die aan duidelijkheid
niets te wensen overlaten. Het beeld dat in alle krantenartikelen (van Telegraaf tot NRC)
naar voren komt is unaniem negatief.
- Jan Pieter de Kok, genezer, homeopaat en goeroe van de iatrosofische beweging in Nederland.
Maar ook een ‘knoeier’, ‘een gevaar voor de volksgezondheid’, aldus justitie. Verantwoordelijk
samen met zijn leerlingen, voor ettelijke gevallen van mishandeling en doodslag. (1)
- De Kok, werd in 1992 veroordeeld tot twee jaar wegens zware mishandeling van een 42-jarige
patiënte die jarenlang in zijn ‘geneeskracht’ geloofde. In 1993 werd de Kok in hoger beroep
opnieuw veroordeeld. (2)
- Een megalomaan zonder rem, die in Kralingen zijn hoofdkwartier heeft. (3)
- De Vereniging tegen Kwakzalverij spreekt van een ‘gigantische oplichter’. (4)
- “De Kok is een charismatische gek die een hypnoseachtige invloed op zijn volgelingen
uitoefent”. (5)
- “Als je in de handen van Peter de K. komt, pas dan op dat je je vrijheid niet laat
ontnemen, aldus een van zijn slachtoffers,. “Hij heeft zijn discipelen in zijn ban.
Ik zocht een vaderfiguur en aandacht. Hij spreidde zijn armen wijd uit. Ik zag hem als
verlosser en redder.” “Bij De K. zit een addertje onder het gras: hem treft geen blaam.
Hij weet het zo te spelen dat zijn discipelen zelf schuld hebben omdat ze zo stom zijn
geweest bij hem in therapie te gaan.” (6)
- “Jan Pieter de K. is als een drugshandelaar. Hij maakt mensen die in de problemen zitten
volkomen afhankelijk. Ze hebben hem steeds meer nodig. Tenslotte zijn ze geen individu meer,
maar een willoos dier.” (7)
- Mr. Pieter de Bruin – volgens ingewijden de meest trouwe volgeling van De Kok – (8)
- Hij zou zich de afgelopen jaren steeds meer het aura van een heilige hebben aangemeten.
Vriend en vijand meet De Kok een overweldigend charisma toe, waarmee hij mensen die ‘op zoek
zijn’ al gauw in een afhankelijksrelatie manoevreert. (9)
- Een onverdachte oplichter bij de gratie van ons aller stompzinnigheid. (10)
Bovenstaande citaten uit diverse kranten spreken voor zich.
Bronvermelding:
1 – Steven Ramdharie in de Volkskrant, 16-01-1995
2 – Steven Ramdharie in de Volkskrant, 16-01-1995
3 – De Ster van Kralingen, 10-10-1995
4 – Trouw, 02-09-1997
5 – Telegraaf, 02-09-1997
6 – Telegraaf, 10-10-1995
7 – Ex-patiënt Marga Thomassen in de Telegraaf, 14-08-1993
8 – NRC Handelsblad, 16-08-1993
9 – Harry Meijer in NRC Handelsblad, 16-08-1993
10- Jan Blokker in de Volkskrant, 07-08-1993.
